गोष्ट माझी, तुमची कदाचित सर्वांचीही (Gosht majhi, tumachi kadachit sarvanchihi)

पुस्तक - गोष्ट माझी, तुमची कदाचित सर्वांचीही (Gosht majhi, tumachi kadachit sarvanchihi)
लेखक - सुरेश देशपांडे (Suresh Deshpande)
भाषा - मराठी (Marathi)
पाने - रु. १६० /-

प्रकाशन - पार्थ प्रकाशन नोव्हेंबर २०२४

ISBN - दिलेला नाही


लेखक सुरेश देशपांडे यांनी हे पुस्तक मला भेट दिल्याबद्दल मी सर्वप्रथम त्यांचे आभार मानतो.


पुस्तकाच्या नावाप्रमाणेच ही एका सर्वसामान्य मध्यमवर्गीय माणसाची गोष्ट आहे. कथेचा नायक हाच निवेदक आहे. बँकेत नोकरी लागण्याच्या वयापासून निवृत्त होईपर्यंतच्या काळात त्याच्या आयुष्यात घडलेल्या महत्त्वाच्या घटना तो सांगतो आहे. तरुणपणी एका मुलीशी निखळ मैत्री, त्याचं पहिलं प्रेम, त्याच्या जिवलग मित्राशी मनमोकळा संवाद, एका सामाजिक संस्थेबरोबर काम, मैत्रिणीच्या कौटुंबिक समस्या, मित्राच्या कौटुंबिक समस्या असे बरेच प्रसंग त्यात येतात.

पुस्तक विनोदी नाही किंवा रडकंही नाही. थोडं सामाजिक आहे. पण लेखकाला काही ठळक सामाजिक समस्या, मुद्दे महत्वाचे वाटतात इतकंच त्यातून कळतं. निवेदनाच्या ओघात पुस्तक अचानक माहितीपर होतं. निवेदक किंवा एखादं पात्र आपल्याला चक्क एखाद्या लेखाप्रमाणे माहिती सांगतं. उदा. नायकाची पत्नी एका मूकबधिर शाळेत शिकवायला जायचा निर्णय घेते तेव्हा मूकबधिर म्हणजे काय, मतिमंद म्हणजे काय, अशी मुलं का जन्माला येतात, त्यांना काय वेगळा गरज असतात हे नायकाची पत्नी नायकाला समजावून सांगते. दुसऱ्या एका प्रसंग आहे ज्यात एका भूखंडावर अतिक्रमण होतं. त्यातही एक पात्र समजावून सांगतं की राजकारणी आणि गुंड ह्यांचे हे साटेलोटे आहे. तर एकदा नायक मी हे पुस्तक वाचलं असं म्हणत "युद्ध विरहित जग" पुस्तकाचा परिचय देतो.

टिव्ही वरच्या मालिकांमध्ये कसं सतत काही ना काही घडत असतं. प्रसंगांचा एक "ट्रॅक" संपतो, मग दुसरा सुरू होतो. तसंच पुस्तक वाचताना वाटलं की ही न संपणारी मालिका तर नाहीना. पण मालिकांमध्ये एखादा लहान प्रसंग सुद्धा बरेच भाग चालतो. कारण प्रत्येक पात्राच्या भावभावना, चेहऱ्यावरचे हावभाव, संवाद असं दाखवत दाखवत प्रसंग फुलवतात. नको इतका ताणतात किंवा भडक करतात. ह्याउलट हे पुस्तक आहे. किती तरी गंभीर, कौटुंबिक आणि वैचारिक वादळे निर्माण करणारे प्रसंग करणारे यात घडतात उदा. नवराबायको मूल न होऊ देता दत्तक घेण्याचा विचार करतात, एक घटस्फोटीता एका मतिमंद मुलीला दत्तक घेते, दोन पात्रांचा आंतरधर्मीय विवाह होतो इ . पण सगळं अगदी चुटकीसरशी घडतं. ही पात्रं दुसऱ्या पात्रांना आपला विचार सांगतात. मग इतर पात्रं थोडासा विचार करतात आणि लगेच सगळे होकार देतात सगळं छान छान होतं. त्यामुळे प्रसंग खुलत नाहीत मनावर ठसत नाहीत.

पुस्तकातली दोन प्रसंगांची पाने उदाहरणादाखल देतो 

नायक ज्या सामाजिक संस्थेची निगडित असतो त्या संस्थेच्या जागेवर गावगुंड अतिक्रमण करत असतात आणि त्याला विरोध करणाऱ्या संस्था चालकांना अपघात होतो तो प्रसंग



नायक आणि त्याची पत्नी मूल जन्माला न घालता दत्तक घेण्याचा विचार घरच्यांना सांगतात तेव्हा



साधारण पुस्तकाचे स्वरूप लक्षात आलं असेल. वाचताना कंटाळा येत नाही पण पुढे वाचत राहायची उत्सुकताही वाटत नाही. इतके नाट्यमय प्रसंग असूनही ते अजून खुलवले असते अजून चांगल्या पद्धतीने गुंफले असते तर कादंबरीची रंजकता वाढली असती असं मला वाटलं.


——————————————————————————-
मी दिलेली पुस्तक श्रेणी :- वाठीनावाठी ( वाचलं तर ठीक नाही वाचलं तरी ठीक )
———————————————————————————-




———————————————————————————-
आवा ( आवर्जून वाचा )
जवा ( जमल्यास वाचा )
वाठीनावाठी ( वाचलं तर ठीक नाही वाचलं तरी ठीक )
नावाठी ( नाही वाचलं तरी ठीक )
———————————————————————————-

सोंग (Song)

पुस्तक - सोंग (Song)
लेखक - नितीन अरुण थोरात (Nitin Arun Thorat)
भाषा - मराठी (Marathi)
पाने २२२
छापील किंमत रू. ३००/-
प्रकाशन - रायटर पब्लिकेशन जाने २०२०
ISBN - 9789-3342-01413

पुण्यात झालेल्या विश्व मराठी संमेलनामध्ये तरुण लेखकांचा एक परिसंवाद आयोजित केला होता. त्यात सध्याचा गाजणारा लेखक नितीन थोरात याचाही समावेश होता. परिसंवादानंतर तिथे आयोजित पुस्तक प्रदर्शन व विक्रीच्या दालनात त्याच्याशी प्रत्यक्ष भेट झाली. थोड्या गप्पा झाल्या. त्याच्या प्रकाशनाच्या दालनात त्याची गाजणारी ऐतिहासिक आणि पौराणिक विषय असणारी पुस्तकं मला दिसली. पण मला आत्ता त्या प्रकारचं वाचायची इच्छा होत नव्हती. तेवढ्यात हे पुस्तक दिसलं "सोंग - मुखवट्यामागे दडलेली कोवळी प्रेम कथा". हे वेगळं आहे म्हणून विकत घेतलं. पण प्रेमकथा आणि तीही एका तरुण लेखकाने लिहिलेली म्हटल्यावर कॉलेजमधले प्रेम, गावातलं प्रेम प्रेमाच्या आणा-भाका, रुसवे फुगवे, घरच्यांचा विरोध अशा पठडीच्या वाटेने ती जाईल की काय अशी मला शंका होती. पण पुस्तकाचं पहिलं वाक्यच वाचलं आणि आपल्याला कोणीतरी जोरदार धपाटा घालून भानावर आणतंय असंच वाटलं. पहिलं पान वाचल्यावर लक्षात आलं की हा काहीतरी वेगळा प्रकार आहे. त्यातले खटकेदार संवाद, ग्रामीण भाषा आणि त्या भाषेत आढळणारा शिव्यांचा मुक्त संचार याने पहिल्या पानातच मला खेचून घेतलं आणि मी उत्सुकतेने पुढे वाचू लागलो. तासभर वाचन कसं झालं हे कळलंच नाही. त्यादिवशी रात्री उशीर झाला होता म्हणून पुस्तक बाजूला ठेवलं पण दुसऱ्या दिवशी कधी एकदा काम संपून पुस्तक वाचायला घेतोय असं झालं होतं. दुसऱ्या दिवशी तासभर मिळाला त्यामुळे पुढे वाचलं. तिसऱ्या दिवशीही तासभर वाचल्यावर थोडीच पानं राहिली होती. आता पुस्तक खाली ठेववेना. मग उशीर झाला तरी कादंबरी वाचून ती पूर्ण केली. हे पुस्तक पूर्ण कथेचा पहिला भाग आहे. दुसरा भाग "पुढचं सोंग" सुद्धा लवकरच वाचलं पाहिजे हे मनाशी पक्क झालं. सकाळी उठल्या उठल्या पहिल्यांदा नितीनला मेसेज करून कादंबरी आवडली हे कळवलं. तेव्हापासून सविस्तर लिहिण्यासाठीचा वेळ शोधत होतो आणि आज तो मिळाला.
कथा-कादंबरी या ललित प्रकारात बरेच दिवसांनी असं खिळवून ठेवणारं कथानक वाचायला मिळालं. पुस्तकाचं कथाबीज छोटं असलं तरी निवेदनशैली, संवादप्रधानता, साधे सोपे आणि कुठलाही आडपडदा न ठेवता लिहिलेले संवाद या सगळ्याची मजा खूप आली.

महाराष्ट्रातल्या एका खेडेगावात घडणारी ही कथा आहे. मराठा समाजाचे बाहुल्य असणारे हे गाव. सुतार, चांभार, लोहार अशी इतर बलुतेदारांची घरे सुद्धा आहेत. गावगाड्यानुसार प्रत्येक समाजाचे लोक आपापला पारंपरिक व्यवसाय करत आहेत. स्थानिक राजकारण आणि समाजकारण यावर मराठा कुटुंबांची पकड. आणि त्या पकडीतून होणारी राजकीय स्पर्धा आलीच.
या गावाची परंपरा अशी आहे की जत्रेत पौराणिक प्रसंग सादर केले जातात. दशावतारी नाटकाप्रमाणे त्यात मुखवटे घालून कलाकार नाचतात. प्रत्येक जातीकडे प्रत्येक घराण्याकडे एक ठरलेला प्रसंग नाट्यप्रवेश दिलेला आहे. त्या त्या कुटुंबाने परंपरागत ते सादर करायचं. लोहार कुटुंबाकडे नाट्यप्रवेश आहे "सीता बाळंतीण" नावाचा. गर्भवती सीतेला लवकुश ही मुलं होतात हे त्यात दाखवायचं आहे. पण गावासमोर घरातली बाई नाही नाचणार हं. लोहार घरातील पुरुष मंडळी साडी नेसून, केशभूषा वेशभूषा करून हे सोंग सादर करतात. इतके वर्ष हे सोंग वठवलेले लोहार बाबा आता आपल्या मुलाकडे ही रीत सोपवतायत. पण बारावीतल्या तरुण संजयला साडी नेसून असं गावकऱ्यांसमोर येणे काही पटत नाही, रुचत नाही. पण त्याचे वडील काही ऐकत नाहीत. शिव्या घालत मुस्काडात मारत त्याला नाटकाला उभं करतात. आणि तरुण संज्याच्या अंगावर साडी चढते!!
संजय त्याच्याच वर्गातल्या एका मराठा कुटुंबातल्या मुलीवर प्रेम करत असतो. उघड उघड बोलणं शक्य नाही म्हणून फक्त खाणाखुणांनीच भावना व्यक्त होत असतात. आता गावच्या जत्रेत साडी नेसून उभं राहायचं आणि प्रेक्षकांत ती असणार म्हणून त्याला जास्तच लाज वाटत असते. पण त्याचा मित्र त्याला पटवतो की आज उलट तुला तिच्याकडे थेट बघता येईल, ते सुद्धा कोणाच्याही लक्षात न येता. हेच एक दुःखात सुख. एका तृतीयपंथीयाच्या मदतीने तो साडी नेसून तयार होतो. हो नाही करता करता सोंग पूर्ण होतं. आणि विशेष म्हणजे त्या मुलीलासुद्धा संज्याचं साडी नेसणं आणि त्याचा अभिनय आवडला असं त्याला कळतं.

सोंग पूर्ण होतं. जत्रा पूर्ण होते पण साडी नेसलेल्या संज्या हा टवाळ गावकऱ्यांच्या चेष्टेचा थट्टेचा विषय झाला नसता तरच नवल. हे साडी नेसणं संज्याला किती महागात पडणार आहे ? आपल्या प्रेयसीला आवडतं म्हणून तो असा साडी नेसत राहील? गावकऱ्यांची टवाळकी कुठली पातळी गाठेल? संज्याचं आणि कविताच प्रेम पुढे जाईल का? दोन समाजातली उच्चनीचता त्यांच्या प्रेमाच्या आड येईल का?

अशी ही वेगळीच प्रेम कथा आहे जी प्रियकर आणि प्रेयसी मध्ये थेट शब्दांनी व्यक्त होत नाहीये. या प्रेमकथेच्या पार्श्वभूमीला सामाजिकतेचे ताणेबाणे, स्त्री- पुरुष-तृतीयपंथीय या लिंगव्यवस्थेचे पदर जोडले गेले आहेत. याहून जास्त काही सांगितलं तर कादंबरीची कथा पूर्ण उघड होईल. लेखकाने संवादातून व प्रसंगांतून संजय हे मुख्य पात्र, त्याचा मित्र असिफ, संजय चे वडील, गावातील इतर समाजातली माणसं, तृतीयपंथी, खलनायक प्रतिनायक, ज्या पद्धतीने उभे केले आहेत ते लेखकाचं मोठं यश आहे असं मला वाटतं.


चार पानं उदाहरणादाखल वाचा म्हणजे तुम्हाला अजून कल्पना येईल.
कादंबरीची सुरुवात


गावाबाहेर राहणारा पण गावगाड्याचा भाग असणारा चांगल्या स्वभावाचा तृतीयपंथी "बलम", संजय आणि त्याचा मित्र अशप्या ह्यांची काही प्रसंगामुळे चांगली मैत्री होते. त्यांच्या गप्पांचा एक भाग.


या पुस्तकातली पात्र बोलताना शिव्या देतात आणि पुस्तकात त्या तशाच्या तशा लिहिल्या आहेत. वाचकांना ते खटकण्याची शक्यता आहे. पण त्या कुठेही अश्लीलतेसाठी मुद्दामून दिलेल्या नाहीत. तर गावातले दोन मित्र किंवा भांडाभांडीच्या वेळी दोन माणसं जशा सहज शिव्या देतात तशाच त्या आलेल्या आहेत. संवादांमध्ये होणारा जातीचा उल्लेख मला थोडा जास्त वाटला स्वातंत्र्यानंतर इतकी वर्ष होऊन, विशेषतः ॲट्रॉसिटी कायद्याच्या वरवंट्याखाली लोक असताना आजही इतक्या उघड उघडपणे जातीपातींचा उल्लेख होत असेल का; असा मला प्रश्न पडला. मी काही खेडेगावात राहत नाही त्यामुळे मला प्रत्यक्ष अनुभव नाही. लेखकाचा तो प्रत्यक्ष अनुभव किंवा अभ्यासपूर्ण निष्कर्ष असावा. हे खरं असेल तर फारच वाईट अवस्था आहे आपली.
पण याबद्दल सुरुवातीलाच लेखकाने इशारा दिलेला आहे.


कादंबरी वाचून पूर्ण झाल्यावर त्यावर विचार करताना कादंबरीतले काही कच्चे दुवे सापडू शकतील. हे असं कसं होऊ शकतं; किंवा या ऐवजी काहीतरी वेगळं व्हायला पाहिजे होतं असे विचार मनात येतील. पण प्रसंगांचा वेग, संवादाची पकड यातून ते वाचताना हे सगळं आपण चटकन बाजूला टाकून पुढे उत्सुकतेने वाचत राहतो हे मला जास्त भावलं.


तुम्ही नक्की वाचून बघा ही कादंबरी आणि तुमचा अभिप्राय मला आणि लेखकाला नक्की कळवा.

——————————————————————————-
मी दिलेली पुस्तक श्रेणी :- आवा ( आवर्जून वाचा )
———————————————————————————-




———————————————————————————-
आवा ( आवर्जून वाचा )
जवा ( जमल्यास वाचा )
वाठीनावाठी ( वाचलं तर ठीक नाही वाचलं तरी ठीक )
नावाठी ( नाही वाचलं तरी ठीक )
———————————————————————————-

हिटलर आणि भारत (Hitler Ani Bharat)

पुस्तक - हिटलर आणि भारत (Hitler Ani Bharat)
लेखक - वैभव पुरंदरे (Vaibhav Purandare)
अनुवाद - जी बी देशमुख (G.B. Deshmukh)
भाषा - मराठी (Marathi)
मूळ पुस्तक - हिटलर अँड इंडिया (Hitler and India)
मूळ पुस्तकाची भाषा - इंग्रजी (English)
पाने - १५८
छापील किंमत - रु. २७५/- 
प्रकाशन - मेहता पब्लिशिंग हाऊस ऑगस्ट२०२४

ISBN - 9789357202909

हिटलर हे माणसाच्या इतिहासातलं एक भयानक वास्तव. त्याने लाखो ज्यू लोकांची नृशंस हत्या घडवली. स्वतःच्या विस्तारवादाने संपूर्ण जगाला दुसऱ्या महायुद्धाच्या खाईत लोटलं. पण याच हिटलरच्या काळात जर्मनीने मोठी प्रगतीही केली. नेताजी सुभाषचंद्र बोस भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यासाठी हिटलरची मदत मागायला गेले होते. बर्लिन मध्ये आझाद हिंद रेडिओ केंद्र स्थापन झाले. नेताजींना जपान प्रवासासाठी पाणबुडी उपलब्ध करून झाली. त्यामुळे तो भारताच्या बाजूने होता असा आपला समज होतो. हिटलर स्वतःला, जर्मन लोकांना शुद्ध नॉर्डिक आर्य वंशाचे असे उच्चवर्णीय म्हणत होता. भारतीय लोक पण स्वतःला आर्य म्हणवतात. त्यामुळे हिटलर सुद्धा आपल्यापैकीच एक होता व त्या प्रेमापोटीच त्याने नेताजींना मदत केली असेल असाही आपला समज होतो. पण शाळेत शिकलेल्या किंवा थोडंफार वाचनात आलेल्या जुजबी माहितीच्या पलीकडे जाऊन हिटलर आणि भारत संबंधांचा धांडोळा घेतला तर सत्य वेगळं  दिसतं हे सांगणारं हे पुस्तक आहे. लेखक वैभव पुरंदरे यांनी अनेक वर्षे संशोधन करून, जर्मनीतली कागदपत्रं, पुस्तकं आणि बरेच संदर्भ यांचा अभ्यास करून हिटलरला भारताविषयी नक्की काय वाटत होतं हे या पुस्तकातून मांडलं आहे.
लेखकाची पुस्तकात दिलेली माहिती


अनुक्रमणिका


आपल्याला पचायला थोडं कठीण वाटेल, पण पुस्तक वाचल्यावर समजतं की हिटलर भारतीयांना आर्य वगैरे काही समजत नव्हता. तर भारतीय एक मागास जमात आहे असंच त्याचं म्हणणं होतं. ब्रिटिश भारतावर राज्य करतायेत कारण ब्रिटिश गोरे आहेत, उच्चवर्णीय आहेत, युरोपियन आहेत, सामर्थ्यवान आहेत. त्यामुळे त्यांना भारतावर राज्य करण्याचा निसर्गदत्त अधिकार आहे आणि तो त्यांनी वापरलाच पाहिजे. भारतीयांशी उलट ते फारच सीधेपणाने वागतायत.

ब्रिटिशांनी जसे स्वतःचे साम्राज्य पसरवले तसेच जर्मनीने करावे अशी त्याची मनीषा होती. त्यामुळे सुरुवातीला भारतीय स्वातंत्र्याची मागणी करणारे कार्यकर्ते, भारतीय विद्यार्थी, क्रांतिकारक यांना हिटलरने अजिबात जवळ केले नाही. उलट त्याचं पुस्तक माईन कांफ आणि जर्मनीतली वृत्तपत्रे यातून भारतीयांची यथेच्छ टिंगलटवाळी करण्यात येत होती. पण दुसऱ्या महायुद्धाच्या घडामोडीत ब्रिटन जर्मनीच्या विरुद्ध उभा राहिला तेव्हा केवळ ब्रिटन विरोधी प्रचाराचा भाग म्हणून त्याने भारतीयांना थोडंसं जवळ केलं. तोंडदेखली मदत केली. बरीच टाळाटाळ करून मगच काही वर्षानंतर त्यांनी नेताजींना भेट दिली. रेडिओ केंद्र उभारण्यासाठी मदत किंवा त्यांना जपानला पाठवण्यासाठी पाणबुडी इतपतच मदत केली. त्याहून जास्त काही करण्याची तयारी त्याने दाखवली नाही. उलट नेताजी आणि जपान यांची आघाडी होऊन ते भारतावर हल्ला करू लागले तेव्हा भारत ब्रिटनच्या ताब्यातून जातो की काय अशी शक्यता निर्माण झाल्यावर तो अस्वस्थ झाला.

प्रसंगाने पुस्तकाची सुरुवात होते एका अपरिचित प्रसंगाने. हिटलरच्या काळामध्ये भारतीय विद्यार्थी बर्लिन मध्ये शिकत होते. काही क्रांतिकारक गट काम करत होते. त्यांची धरपकड झाली. त्यांना तुरुंगात डांबून मारहाण झाली. इथून निवेदन सुरु होते. पुढे माईनकांफ मधले भारतीयांवरचे उतारे, हिटलरने वेळोवेळी भाषणात लेखात भारतीय कसे कमी दर्जाचे आहेत, अडाणी आहेत, गलिच्छ आहेत ही मांडलेली मते. यांची उदाहरणे येतात. रवींद्रनाथ टागोर यांनी जर्मनीला दिलेल्या भेटीनंतर त्यांचीही निंदानालस्ती कशी झाली याची उदाहरणे आहेत. अजून बऱ्याच भारतीयांचे जर्मन भेटीचे तिथल्या नकारात्मक वातावरणाचे अनुभव पुस्तकात आहेत.

ज्यूंच्या कत्तली होत असताना गांधीबाबा ज्यूंना अहिंसा पाळा असा मूर्खपणाचा सल्ला देत होते. त्याचा राग ज्यूंना येणे स्वाभाविक होतेच. पण अशा माणसाबद्दल हिटलरलासुद्धा सहानुभूती नव्हती याची उदाहरणे आहेत.
नेताजींनी हिटलरची भेट घेण्याचे प्रयत्न कसे केले, ते कसे टाळले गेले, हिटलरचे काही अधिकारीच सुरुवातीला त्यांना भेटत राहिले आणि जुजबी मदत करत राहिले हे सगळे सविस्तर लिहिले आहे. नेताजींचा पत्रव्यवहार ह्यात दिला आहे. प्रत्यक्ष भेट झाल्यावर सुद्धा हिटलरच बडबड करत राहिला आणि स्वातंत्र्य युद्धाला ठोस मदत देण्याचं त्याने नाकारलं तो प्रसंग पुस्तकात आहे.


काही पाने उदाहरणादाखल वाचूया
भारतीय पत्रकार आणि कार्यकर्ते श्री नंबियार आणि श्री नायडू यांच्या अटकेची कहाणी

भारतीयांवर ब्रिटनचं राज्य योग्य की अयोग्य, भारताच्या लढ्याला पाठिंबा द्यायचा का नाही याबद्दलच्या त्याच्या विचारांची एक झलक

बोस हिटलर भेटीतील गोलमगोल उत्तरे



काही वर्षांपूर्वी मी म्यानमारच्या आंग सान सू ची(Aung San Suu Kyi) यांचं चरित्र वाचलं होतं. त्यात म्हटलं होतं की त्यांचे वडील आंग सान हे म्यानमारचे राष्ट्रपिता मानले जातात. त्यांनी सुद्धा नेताजींप्रमाणे ब्रिटन विरोधात जपानची सैनिकी मदत घेऊन ब्रिटिशांना हाकलून लावलं होतं. पण म्यानमार जपानच्या ताब्यात सत्ता आल्यावर त्यांनी म्यानमारवर इतके अत्याचार केले की ब्रिटिश परवडले अशी अवस्था झाली. मग आंग सानने पुन्हा ब्रिटनची मदत घेऊन जपान्यांना हुसकावून लावलं. हे पुस्तक वाचताना माझ्या मनात आलं की नेताजींची योजना सफल झाली असती; हिटलरने भारताला जास्त मदत दिली असती आणि जपानचं किंवा जर्मनीचं राज्य भारतावर आलं असतं तर कदाचित भारताची अवस्थाही आगीतून फुफाट्यात अशी झाली असती का? "कमअस्सल हिंदूं"ना हिटलरने ज्यूंप्रमाणे छळछावण्यात पाठवलं असतं का? त्या कल्पनेने अंगावर काटा येतो. भारतीयांना हिटलर बद्दल प्रेम वाटण्यात काही अर्थ नाही हे या पुस्तकातून अधोरेखित होतं.

पुस्तकाच्या सुरुवातीच्या काही पानातच पुस्तकाच्या मजकुराचा किंवा मूळ गाभ्याचा आपल्याला अंदाज येतो. हिटलरची भारतीयांबद्दलची हिनेतेची भावना लक्षात येते. पण ती त्याने कशा कशा पद्धतीने ह्याची व्यक्त केली ह्याची बरीच उदाहरणे पुस्तकात दिसतात. हे बघून अचंबित व्हायला होतं. असंख्य व्यक्तींची नावे, प्रसंग, उधृते ह्या माहितीने भरलेलं हे पुस्तक आहे. निवेदन शैली जरा किचकट आहे. या पुस्तकाचा अनुवाद जी बी देशमुख यांनी केला आहे तो फारच बोजड झाला आहे. इंग्रजी वाक्यरचना जशीच्या तशी ठेवून शब्दशः भाषांतर केले आहे. त्यामुळे वाचताना अडखळायला होतं. बऱ्याच वेळा वाक्य गोंधळात टाकतं आणि ते पुन्हा वाचलं की मग नीट समजतं याहून. त्यामुळे पुस्तक वाचन नीरस होतं. अधिक सहज अनुवाद व्हायला हवा होता. म्हणजे पुस्तक अधिक वाचनीय झालं असतं.

लेखक वैभव पुरंदर यांनी संशोधन करून एक भीषण सत्य आपल्यासमोर ठेवलं आहे. त्यांनी घेतलेल्या परिश्रमासाठी त्यांचे खूप आभार. आणि हे पुस्तक मराठीत आणल्याबद्दल प्रकाशकांचे आभार.


——————————————————————————-
मी दिलेली पुस्तक श्रेणी :- जवा ( जमल्यास वाचा )
———————————————————————————-




———————————————————————————-
आवा ( आवर्जून वाचा )
जवा ( जमल्यास वाचा )
वाठीनावाठी ( वाचलं तर ठीक नाही वाचलं तरी ठीक )
नावाठी ( नाही वाचलं तरी ठीक )
———————————————————————————-