पुस्तक - The housemaid (द हाऊसमेड)
लेखिका - Freida McFadden (फ्रीडा मॅकफॅडन)
भाषा - English (इंग्रजी)
पाने - ३०६
प्रकाशन - पेंग्विन रँडम हाऊस. २०२२
ISBN - 978-0-143-46115-9
छापील किंमत - रु. ४९९/-
फ्रीडा मॅकफॅडन लिखित ही एक रहस्यमय कादंबरी आहे. पुस्तकाची सुरवात होते की एका घरातल्या वरच्या मजल्यावर एक मृतदेह सापडला आहे. पोलीस येऊन चौकशी करतायत. त्या प्रसंगातल्या बाईला वाटतंय की पोलीस आता आपल्याला पकडणार. दोन पानांत ही घटना आहे. पण ती बाई कोण, मृतदेह कोणाचा हे लेखिका सांगत नाही. पुढे एकदम तीन महिन्यांपूर्वीच्या घटनांनी कादंबरीच्या कथनाची खरी सुरुवात होते. "मिली" नावाची एक बाई "नीना" नावाच्या बाईकडे घरकामासाठी - हाऊसमेड म्हणून - कामाला आली आहे. मोठं श्रीमंत घर. नीना, तिचा नवरा अँड्र्यू आणि लहान मुलगी "सिसी" असं कुटुंब. एवढ्या मोट्ठ्या बंगल्यात श्रीमंतांकडे चांगल्या पगाराची नोकरी मिळणार म्हणून मिली खुश आहे. सध्या ती बेघर आहे. एक जुनाट कार हेच तिचं घर. जुन्या कामावरून काढून टाकलेले. त्याहून महत्त्वाचे म्हणजे तिचा भूतकाळ... तुरुंगातून राहून सध्या ती "पॅरोल" वर. नीनाला हे बहुतेक माहित नसावं, म्हणूनच तिने नोकरीवर ठेवलं असावं.
नोकरी लागल्यावर तिला जाणवतं नीना चक्रम सारखी वागतेय. स्वतःच घरभर पसारा करते आणि मिलीला ओरडते. आधी एक काम सांगते आणि नंतर ते काम केल्याबद्दल मिनीलाच झापते, "तू हे का केलंस, मी तर असं सांगितलंच नव्हतं". तिचा नवरा अँड्र्यू मात्र तिचे हे सगळे रुसवे सहन करतोय. अगदी चांगला नवऱ्यासारखा वागतोय. पण पुढे पुढे मिलीला कळतं की वरवर चांगलं दिसत असलं तरी काहीतरी कुरबुरी आहेत. काहीतरी गडबड आहे.
मिलीला राहायला दिलेली खोली पोटमाळ्यावरची. कोंदट. एखादा बेड, छोटं कपाट, छोटा फ्रीज अशी. खास म्हणजे दारालाही फक्त बाहेरून कुलूप लावता येईल अशी खोली. असं का बरं असावं ? हीच खोली मिलीला का दिली असावी ? निनाच्या चक्रमपणामागे काही तब्येतीचं कारण असेल का स्वभावच तसा? अँड्र्यू सगळं इतक्या शांतपणे सगळं कसं घेतो ? निनाला कंटाळून मिलीबद्दल त्याला आकर्षण वाटलं तर ? त्यांना मिलीच्या भूतकाळाबद्दल कळलं तर ? किंवा मिलीला ह्या दोघांच्या भूतकाळाबद्दल कळलं तर ? का ह्या खोलीचा काही भूतकाळ असेल ? तुरुंगातून आलेली मिली काही गुन्हा करेल का ? हे सगळं जाणून घ्यायचं असेल तर कादंबरी नक्की वाचा.
कादंबरीच्या पहिल्या भागात मिली निवेदक आहे, दुसऱ्या भागात नीना. पुन्हा मिली आणि शेवटी पुन्हा नीना. अशा शैलीत दोन्ही कडच्या वेगळ्या वेगळ्या वेळी घडणाऱ्या घटना दाखवल्या आहेत. त्यातून हळूहळू पूर्ण कथानक आकाराला येतं. निवेदनाचा भर प्रसंगाच्या महत्त्वाच्या भागावर आहे. नेपथ्यरचनेची फापटपसारा वर्णनं नाहीत. त्यामुळे प्रत्येक पान वेगवान आहे. उत्कंठावर्धक आहे. कथानक अनपेक्षित वळणं घेते पण ती अतर्क्य नाहीत. कादंबरीत एका क्षणी एक पात्र खलनायक आणि एक नायक असं स्पष्ट चित्र उभं राहतं. खलनायकाचा हलकटपणा बघून त्याला आता कसा धडा शिकवला जातो हे बघायला आपणही उतावीळ होतो.
ही रहस्य कथा असल्यामुळे दोन तीन पानांचे फोटो देऊन काही उपयोग नाही. त्या प्रसंगाचा संदर्भ नसेल तर त्यात काही विशेष वाटणार नाही. जास्त पानांचे फोटो दिले तर कथेचा अंदाज येऊन भावी वाचकांचा रसभंग होईल. म्हणून ह्या परीक्षणात फोटो देत नाही.
पात्रांच्या तशा वागण्यामागे एक मनोवैज्ञानिक सूत्र आहे. आपल्या आयुष्यात घडणाऱ्या घटनांचा खोलवर प्रभाव कसा पडतो, त्यातून मनोविकृती कशा रुजतात हा कथानकाचा अंतःप्रवाह आहे. त्यातून कथानकाचं वैचारिक वजन वाढलं आहे. रहस्यकथा, गुन्हेगारी कथा म्हटलं की, हे असं कसं घडू शकतं; इतक्या गुप्तपणे कसं घडेल, सगळेच कसे सामील होऊ शकतील .. असे प्रश्न पडतात. ह्या पुस्तकातल्या प्रसंगांची चिरफाड केली तर असे "loose ends" सापडतीलही. पण वाचन थांबवावं असं काही लक्षात येत नाही. प्रसंगांचा झपाटा असा आहे की असे प्रश्न चट्कन उभे राहत नाहीत, किंवा मनात आले तरी आपण तात्पुरतं "असं झालं असेल" हे गृहीत धरून पुढे जातो. हे लेखिकेचं सामर्थ्य.
म्हणून ही कादंबरी मला आवडली. मी सहसा गूढकथा वाचत नाही. एक काल्पनिक खून आणि त्या खुनाचा शोध हे वाचायचा मला कंटाळा येतो. पण इथे तसं नव्हतं. नेहमीच्या ललित कादंबरी सारखे प्रसंग होते. आणि त्यातून रहस्य तयार होत होतं. ते वाचायला मजा आली. रंजक कादंबरी तुम्हालाही आवडेल.
——————————————————————————-
मी दिलेली पुस्तक श्रेणी :- जवा ( जमल्यास वाचा )
———————————————————————————-
———————————————————————————-
आवा ( आवर्जून वाचा )
जवा ( जमल्यास वाचा )
वाठीनावाठी ( वाचलं तर ठीक नाही वाचलं तरी ठीक )
नावाठी ( नाही वाचलं तरी ठीक )
———————————————————————————-
No comments:
Post a Comment